ویژگیهای گرده گل
داستانهای بیشمار و شایعات زیادی درباره گرده گل و ارزش غذایی آن وجود دارد.غالباً گرده را با عنوان «تنها غذای کامل» نام نهادهاند.دانههای گرده کوچک هستند، سلولهای جنسی نر کیسههای گرده در گیاهان پر گل تشکیل میشوند و در داخل شیپور گل که غالباً در گلها طویل هستند، رشد میکنند. رشد به داخل کیسه جنین در تخمدان گل ادامه مییابد، در داخل آن یک سلول تخمک با اسپرم (نطفه) ترکیب شده و سپس بارور میشود و بالاخره لقاح تکمیل میگردد.
بدین ترتیب میتوان دانه های گرده بیشتر گونهها را ، بوسیله شکل ظاهریشان و یا بوسیله ترکیب شیمیایی یا محتوای مواد مغذی آنها از هم تشخیص داد. ارزش گرده به عنوان یک ماده غذایی مکمل یا دارو مهم است. دانستن این مطلب که گرده هر گونهای مختلف است و هیچ نمونه گردهای به تنهایی نمیتواند تمامی خصوصیات ویژه مربوط به گرده را دارا باشد، حایز اهمیت است.
تا آنجا که به شکل ظاهر غذایی و معجزه آسای گرده مربوط میشود، تنوع گرده باید دوباره مورد تاکید قرار گیرد و به این حقیقت توجه داشت که بعضی از نمونههای گرده (از قبیل گرده کاج و صنوبر و اکالیپتوسها) خاصیت غذایی کمتری دارند. حتی برای رشد لاروهای زنبورعسل، در یک جمعبندی متوسط پروتئین، چربی، مواد معدنی و ویتامین محتوی گرده را با دیگر غذاهای اصلی مقایسه کردند.
اگر گرده براساس وزن یا ظرفیت کالری غذاهایی مثل گوشت گاو، جوجه سرخ کرده، لوبیای پخته، نان گندم، سیب، کلم خام و گوجه فرنگی مورد مقایسه قرار گیرد از نظر مواد مغذی غنیتر بوده و در مقایسه با پروتئین و مواد معدنی نسبت به گوشت گاو و لوبیا بالاتر بوده و بطور متوسط گرده حاوی بیش از ۱۰ برابر ویتامین و ریبوفلاوین و چندین برابر نیاسین میباشد. گرده معمولاً در مقادیر کم جهت تامین نیازهای روزانه ویتامینها، پروتئینها، مواد معدنی مصرف میشود و می توان ار آن به عنوان یک منبع غذایی مکمل استفاده نمود.
اگر مصرف غذایی گرده به مقدار کم باشد، براساس توضیحات نشریات غیر علمی، میبایستی یک اثر مناسب داشته باشد. گرده سبب بالا رفتن قابلیت جذب و قابلیت دسترسی بهتر مواد مغذی میشود. همچنین مواد مغذی گرده ممکن است برخی کمبودهای غذایی و خوراکهای نامتعادل را از نظر جذب و توان مواد متعادل سازد.
گردهای که بوسیله زنبور عسل جمعآوری میشود و در غذاهای گوناگون یا داروهای خوراکی بکار میرود یقیناً همان گرده ریز و دانه دانه گلها نیست. صدها یا گاهی اوقات میلیونها دانه گرده موجود در گل به وسیله زنبور عسل و بصورت حبههایی به کمک سبدها و موهای مخصوص موجود در پشت پاهای عقبی زنبور جمعآوری میشود در حالی که یک زنبور عسل در یک بار جمعآوری گرده، فقط میتواند دو نوع از این حبههای گرده را حمل کند.
معمولاً گرده جمعآوری شده بوسیله زنبور عسل به خاطر چسبیدن به یکدیگر و همچنین چسبیدن به پشت پاهای عقبی با عسل مخلوط میشود. در نتیجه حبههای گرده برداشت شده از کلنی زنبور عسل معمولاً مزه شیرین دارند. نمونههای معینی از گرده از نظر روغنها خیلی غنی بوده و بدون نیاز به شهد گل یا عسل به یکدیگر میچسبند. زنبوران چراگر در طول یک سفر به ندرت گرده و شهد را از دو گونه گل جمعآوری میکنند.
بدین ترتیب گلولههای موجود در پشت پاهای عقبی، محتوی یک یا تعداد معدودی گرده میباشند. بخشی از مخلوط گرده تخمیر شده موجود در شانهای زنبور عسل نسبت به گلولههای گرده تازه جمعآوری شده از مزرعه، ترکیب و ارزش غذایی متفاوتی دارد و برای تغذیه لاروها و نوزادان زنبور عسل و همچنین تغذیه زنبوران کارگر جوان به منظور تهیه ژله رویال بکار میرود.
گفته میشود گرده غذای کاملی است زیرا بجز عسل تنها منبع غذایی برای زنبور عسل به حساب میآید.